Kamis, 22 Desember 2011

DRAMA BALI

 Yening selehin ring kesustraan Bali alit-alit pastika sampun uning Drama puniki mawit sking kesesatraan Bali Anyar sane marupa Prosa.
 Dasar-dasar sajeroning mauruk drama inggih punika:
1. Pauruk I :
a. Ngawacen ring sajeroning Angen (membaca dalam hati)
b. Ngawacen masuara (ngrasayang lintihan(soroh)
satuane madasar antuk ngawacen naskah)
2. Pauruk II :
a. Ngawacen saha maparisolah nanging kantun kangge naskah
b. Mabaos nganutin tabuh lan agem tokoh satua
3. Pauruk III :
a. Maparisolah (akting) tur mabaos nanging nenten malih ngaange naskah (Lepas naskah).
4. Pauruk IV :
a. Nglampahang lelintihan satua drama madasar agem lan baos sane patut maweweh gambelan (musik)
5. Pauruk V :
a. Nglampahang lelintihan satua drama ngangge sarana drama, minakadi (Tata Lampu), Pangangge (tata busana) jangkep saha maweweg gambelan (musik)
 Agem utawi tetikes Drama:
1. Wicara inggih punika kawagedan ngolah topik utawi tema
2. Wirama inggih punika vocal / intonasi suara sane prasida nudut kayun sang sane mirengan
3. Wirasa inggih punika kawagedan maktayang daram antuk rasa mangda neneten sakadi anak ngapalan.
4. Wiraga inggih punika semita utawi laras sang sane maktayang

Contoh Drama Bali:
I Kelor           : Ratu Dewa Agung istri, sapasira ngiringang Cokoridewa?
Putri Raja       : I Beli Made, timpal tiange.
I Kelor           : O…..kenten?
Patih Agung    : Ratu Dewa Agung istri, sira puniki? Sira Wastan ipun?
Putri Raja       : Ne tuah timpal gelahe paman. Made manik lara Adanne.
Patih Agung    : Ih Cai Manik Lara, sinah wong alas cai ya? Tegakang iban caine! Di puri ne, nyen
                        kaden cai benye?
Manik Lara     : Inggih nawegang, nunas ampura ti-tiang Ratu Dewa Agung.
Patih Agung     : Ratu Dewa Agung petang iba, sing kene ben ci jeneng jlema?
I Kelor            : Ih Manik Lara , Tingalin anake malu jenengne. Yen kene jenengne, Gusti Patih
                         suba adanne. Gusti Patih keto abete.
Patih Agung     : Ih Lor, eda lumbara bungutemapete!
I Kelor            : Inggih ampura! Iwang titiang. Mawinan yen sampun merasa madue linggih
                         singgih, sampunang mabaos sane kasar !
Putri Raja        : Saja to paman. To nguda kasar kaketo paman ngraos?
Patih Agung     : Ratu Dewa Agung istri, pacang napi cokor idewa makta jadma pacul kadi niki ka
                         puri? Cokor idewa kaden putri luwih, putran tedung jagate iriki?
Putri Raja        : Paman. Sing pesan paman ngelah pangrasa? Kengken Patutne iraga marep ken
                        sesamen manusa? Bes majaegan ia manusa, kadirasa buron patut sayangin
                        patut tresnain.
Patih Agung    : Ratu Dewa Agung. Titiang prakangge iriki,patih senapati agung titiang iriki.
                        Sampun akeh tis panese sane naen rasayang titiang. Mawinan purun titiang
                        matur pawungu.
Putri Raja        : Gelah sing mapisalah teken tegak pamane. Sakewala pangidih gelahe, eda
                         paman kasar teken anak len! Yening Paman kasar teken sawitran gelahe, patut
                        ken paman ksing bakti mareppaukudan gelah.
Patih Agung    : Inggih-inggih, titiang nunas ampura Ratu Dewa Agung.
Permaisuri      : (Datang dan bertanya) Wih, cening. Cening ayu? Unduk apa ento kera-tang
                       cening ngajak I Paman Agung?
I Kelor          : Puniki Ratu Dewa Agung, Ida Dewa Agung Istri, putran cokoridewa mairingan
                       anak lanang rauh ka puri.
Permaisuri      : O…….Keto? Men nyen ne ajakidewa ning?
Putri Raja       : Nawegang Ibu, Niki Wantah I Beli Made, Timpal tiange ane ajak tiang nunas
                        ajah ring Pasraman. Bli Made Manik Lara Wastan ipun. Bli Made, niki ampun
                        ibun tiange. Matur anake Bli!
Manik Lara    : Ratu Dewa Agung , durus aksi sembah baktin titiang! Ampurayang pisan yening
                       panangkilan titiange mawinan biuta ring puri! Titiang wit saking panepisiring
                       jagat druene. Titiang mawasta Made Manik Lara, Ratu.
Permaisuri      : O…..Keto? Nah sing ja kengken.geah madue panjak liu. Dini ditu. Yen suba nyak
                        adung sang ngawerat lawan panjake makejang, kaden mula entoane ulatiang ? ih Sari?
Luh Sari         : Inggih titiang Ratu Dewa Agung.
Permaisuri      : Jeg bengong nyai ningalin anak bagus?
Luh Sari         : Inggih Ratu. Titiang kantun bajang tingting, sampun kantos amah barak ten
                        polih tunangan. Sira minab ten seneng nyingakin anak lanang bagus?
Permaisuri      : Saja ja keto. Kema gaenang I Made kopi malu!
Luh Sari         : Inggih-inggih, titiang ngiringang.
Manik Lara    : Sampunang Ratu, matur suksma, titiang neneten ngawedang.
Luh Sari         : Napi gaenang tiang Beli Made, the nggih?
Permaisuri      : Cening Ayu, men kengken unduk ceninge nunas ajah di pesraman?, suba
                        patutne suud jani?
Putri Raja       : Sampun Ibu, nika mawinan titiang budal saha ngajak Beli Made meriki, mangda
                        ipun uning purine driki. Ibu, I Beli Made Puniki nenten kantun maderbe rerama.
                        Pedalem tiang ipun, sapunapi yening banggiang iriki ipun mamarekan?
Permaisuri       : Dadi cening. Lung masih yen ia nyak. Apa ada ane sadina-dina mareresik di
                         taman.

4 komentar: